وقتی فناوری ایرانی تک‌تیرانداز بالگردکش تولید می‌کند
آرش، غول فناوری نظامی ایران، تک‌تیرانداز ۲۰میلیمتری بومی است که با ترکیب نوآوری مهندسی و قدرت‌آتش توپخانه سبک، معادلات نبرد ضدبالگرد را دگرگون کرده است.
گروه علم و پیشرفت خبرگزاری فارس _ در عرصه جنگ‌های مدرن زمینی، بالگردهای تهاجمی و ترابری دشمن همواره تهدیدی جدی برای نیروهای سطحی محسوب می‌شوند. این پرنده‌ها، به واسطه توان مانور پایین‌ارتفاع و حمایت نزدیک از یگان‌های زمینی دشمن، می‌توانند میدان نبرد را دگرگون کنند. پاسخ به چنین تهدیدی معمولاً متکی بر سامانه‌های دفاع هوایی دوش‌پرتاب یا توپخانه ضدهوایی است؛ اما این راه‌حل‌ها اغلب پرهزینه، سنگین و نیازمند آموزش پیچیده‌اند که فارغ از اهمیت آن ها و غیرقابل جایگزین بودن در جایگاه خودشان در ساختار رزم تاکتیکی در صورت سرکوب پدافندی یا شرایط حاد رزمی خلا یک سلاح مناسب تاکتیکی قابل حمل برای مقابله با بالگرد ها حس می‌شود.در همین بستر، سلاح تک‌تیرانداز سنگین آرش به‌عنوان یک راهکار ابتکاری و مقرون‌به‌صرفه توسط صنایع دفاعی ایران طراحی و وارد خدمت شد. این سلاح به دلیل ابعاد و قدرت آتش بی‌سابقه‌اش در میان سلاح‌های انفرادی، در سازمان رزم سپاه به توپ تک تیرانداز شهرت یافته است.
مشخصات فنی و ساختار
آرش در نسخه ضدبالگرد خود از کالیبر ۲۰×۱۱۰ میلی‌متر بهره می‌برد؛ گلوله‌ای که ذاتاً متعلق به توپ‌های خودکار سبک و سلاح‌های ضدزره است. این انتخاب، قدرت تخریب و برد آتش قابل‌ملاحظه‌ای به آن داده و باعث می‌شود که حتی با یک تیر، توان از کار انداختن بخش‌هایی حیاتی از بالگرد دشمن وجود داشته باشد.وزن کلی: حدود ۱۸ تا ۲۰ کیلوگرم؛ به‌گونه‌ای که حمل آن بر دوش تیرانداز ممکن بوده ولی نیازمند آمادگی جسمانی بالا است.
طول سلاح: حوالی ۲ متر، با لوله‌ای ضخیم و مقاوم برای تحمل فشار و حرارت گلوله‌های ۲۰ میلیمتری. سامانه نشانه‌گیری: دوربین اپتیکی با بزرگنمایی قابل تنظیم، نشانه‌گیر مکانیکی کمکی، و در نسخه‌های جدید نشانه‌گیر دیجیتال مجهز به محاسبه‌گر زاویه و فاصله.
بارگذاری: به صورت تک‌گلوله یا خشاب محدود، بسته به نسخه مورد استفاده؛ بارگذاری از عقب با مکانیزم نیمه‌اتوماتیک یا تک‌تیر.سامانه پایداری: پایه جلویی یا سه‌پایه سبک جهت جذب ضربه و افزایش دقت، خصوصاً در هدف‌گیری‌های هوایی.
توان عملیاتی در میدان جنگبرد مؤثر آرش علیه اهداف هوایی در حدود ۱۲۰۰ تا ۱۵۰۰ متر است. این برد در برابر خودروهای زرهی یا تجهیزات زمینی می‌تواند تا بیش از ۲ کیلومتر گسترش یابد.
مهمات مورد استفاده، بسته به مأموریت، شامل:– گلوله ضدزره برای نفوذ در بدنه و محل حساس مکانیکی بالگرد یا خودرو.– گلوله انفجاری–ترکش‌زا (HEI) برای ایجاد خسارت گسترده با برخورد و انفجار سریع.– فشنگ‌های با آتش‌زنه تأخیری جهت عبور از پوسته و انفجار در داخل هدف.مزیت بزرگ این سلاح، هزینه پایین عملیات و مهمات است ؛ این یعنی قابلیت استفاده گسترده در میدان نبرد بدون فشار مالی سنگین بر یگان‌ها.
جایگاه راهبردیسلاح آرش شکاف بین جنگ‌افزارهای انفرادی و سامانه‌های پدافند هوایی را در شرایط عملیاتی اضطراری رزم زمینی پر می‌کند. این شکاف تاکتیکی در میدان‌های نبرد متحرک، جایی که استقرار توپخانه یا موشک‌های ضدهوایی ممکن نیست، بسیار حیاتی است.
آرش را می‌توان قوی‌ترین سلاح تک‌تیرانداز ایران دانست که با استفاده از مهمات توپخانه سبک، قدرت آتش بی‌سابقه‌ای برای یک سلاح انفرادی فراهم کرده است. کارایی آن در برابر اهداف هوایی، هزینه پایین، و توان تولید بومی کامل، این سلاح را به یک دارایی ارزشمند در دکترین نبرد نامتقارن ایران تبدیل کرده است. شهرت لقب توپ کاملاً برازنده این تک‌تیرانداز است؛ زیرا هم از نظر کالیبر و قدرت آتش به توپ نزدیک است و هم نقش آن در تغییر موازنه تاکتیکی میدان با شلیک‌های محدود، قابل توجه است.
